Er zijn veel uitspraken gedaan over suikervervangers. Zijn ze veilig te gebruiken? Worden we er ziek van? Stimuleert het juist de consumptie van suiker?
Denk bijvoorbeeld aanr een artikel in het AD, ‘Waarom je beter niet te veel lightdrankjes kunt drinken en 10 andere feiten over zoetstoffen’. In dit artikel wordt al direct betoogd dat suiker slecht en ongezond is voor de mens. Verder is zoetstof chemisch, wennen we aan de smaak van zoet en is het nadelig voor gewichtsafname.
Eerst even samenvatten: diet soda ofwel light dranken bevatten bijna geen calorieën. Soms slechts 1 calorie per portie. Dit is dus een topmanier voor mensen op een dieet, bijvoorbeeld om de middag- of avondtrek te stillen. Het geeft de perceptie van iets zoet, maar zonder de calorische nadelen. Vind jij het dus lastig om je te houden aan je dieet omdat je constant honger hebt? Diet soda! Het kan je helpen. Hieronder leg ik uit hoe en waarom.
1. Laten we eerst reageren op het punt, dat ‘suiker ongezond is voor de mens’. Deze claim kan direct worden gelinkt aan obesitas, namelijk dat suiker de grote boosdoener is voor deze aandoening. Helaas is suiker de zondebok in dit verhaal. Laten we gaan kijken naar de literatuur, wat zegt onderzoek hierover?
Een studie in 2015 van Advances in Nutrition, genaamd ‘Sugars and Health Controversies: What does the science say?’, kijkt naar de correlatie tussen suiker en de afname van gezondheid. Wat zijn de redenen van onder andere obesitas en is suiker hier de oorzaak van? De maatschappelijke zorgen rondom deze kwestie werden mede aangewakkerd door Bray et al. die betoogde in ‘The American Journal of Clinical Nutrition’ dat het gebruik van High Fructose Corn Syrop (HFCS) in de Verenigde Staten direct geassocieerd wordt met een snelle toename van de prevalentie van obesitas.
Opeenvolgende onderzoeken faalden echter om deze claim te onderbouwen. De relatie tussen suiker (HFCS) en obesitas werd opgemerkt, maar suiker was hier niet de oorzaak.
Er is een aantal recente systematische reviews en meta-analyses van onderzoeken, die ingaan op de relatie tussen suikerconsumptie of met suiker gezoete (SSB) drankconsumptie en lichaamsgewicht. Samengevat laten deze analyses en reviews zien dat een directe één-op-één vervanging van suiker door een andere calorie-equivalente macronutrient geen effect heeft op het lichaamsgewicht. Er is een suggestief bewijs dat het verhogen van calorieën door verhoging van suiker kan leiden tot een bescheiden gewichtstoename. Echter, suiker is niet de oorzaak van de gewichtstoename maar de verhoging van het aantal calorieën als geheel. Dit betekent dus dat een positieve energiebalans, makkelijker gezegd ‘meer eten dan we verbranden’, ervoor zorgt dat ons lichaamsgewicht toeneemt.
Om de claim, dat suiker ongezond is, verder onderuit te halen kunnen we refereren aan de ‘Australian Paradox’. Samengevat: tussen 1980 en 2003 was er in Australië landelijk een vermindering van 10% in suikerconsumptie, ongeacht de toename van obesitas en diabetes. Soortgelijke paradoxen werden gemeten in onder andere de Verenigde Staten.
Bron: Academic
2. ‘Zoetstof is chemisch en slecht voor het lichaam’. Er worden claims de wereld ingeslingerd dat de consumptie van zoetstoffen aanleiding kan zijn voor ziektes zoals kanker en nierziektes. In 2003 heeft het Department of Internal Medicine van de Universiteit van Keulen in Duitsland, genaamd ‘Artificial sweeteners; do they bear carcinogenic risk?’, zulke argumenten onderzocht. Er werd gekeken naar stoffen zoals sacharine, cyclamaat en aspartaam. Verschillende studies naar een relatie konden geen bewijs vinden voor het ontstaan van blaaskanker als gevolg van de consumptie van deze stoffen. Onderzoeken die werden gedaan op ratten konden dit wel aantonen (een substantieel hoog geconcentreerde toediening), echter wanneer het onderzocht werd op mensen was de relatie ver te zoeken. Er werd geen enkel bewijs gevonden.
Verder worden suiker en kunstmatige zoetstof geassocieerd met ‘Chronic Kidney Disease’ (CKD), ofwel chronische nierziekte. In het artikel wordt benoemd dat er in patiënten met een verhoogd risico op deze ziekte gezien werd dat suiker hier een relatie mee kon hebben. Er werd echter nul bewijs gevonden dat de consumptie van kunstmatige zoetstof een relatie had met of oorzaak was van deze ziekte.
Bron: ScienceDirect
Bron: Online Library
3. ‘Door consumptie van zoetstof wennen we aan de zoete smaak.’ Ofwel, het maakt ons dik. Er zijn verschillende controversiële argumenten dat de consumptie van kunstmatige zoetstof de totale calorie-inname verhoogt. Een argument voor deze claim is dat de zoete smaak ons aanzet of ‘warm maakt’ om meer te eten en – doordat er bijna nul calorieën in kunstmatige zoetstof zitten – we niet verzadigd raken door de consumptie ervan. Dit kan vervolgens leiden tot een verhoging in calorie-inname, wat voor gewichtstoename zorgt.
In een recente studie van Frontiers in Nutrition, genaamd ‘The Impact of Artificial Sweeteners on Body Weight Control and Glucose Homeostasis’, gepubliceerd in 2021, die 197 studies combineert, wordt gezocht naar een relatie tussen de consumptie van kunstmatige zoetstoffen en gewichtscontrole. Om het kort samen te vatten wordt er inderdaad opgemerkt dat het ‘gevoel van positieve beloning’ na het consumeren van kunstmatige zoetstoffen lager is dan na het consumeren van suiker. Echter, later wordt in dezelfde studie aangegeven dat dit niet een reden is tot het overconsumeren van ander caloriehoudende producten, omdat ‘lager’ niet betekent ‘totaal afwezig. Wanneer er twee groepen mensen vergeleken werden, werd er geen verschil in totale calorieconsumptie gemeten buitenom de suikerhoudende drank. Dit betekent dus, dat de groep met suikerhoudende drank meer calorieën tot zich nam dan de groep met suikervervangende drank. Dit resulteerde uiteindelijk tot een gewichtsverlies bij de groep suikervervangende drank consumeerders.
Bron: NCBI
Ter afsluiting een korte samenvatting. Er is geen bewijs dat suikervervangende dranken slecht zijn voor onze gezondheid. Er is geen bewijs dat consumptie van dranken met suikervervangers leidt tot gewichtstoename; integendeel, juist tot gewichtsafname of betere controle van gewichtsbehoud. Heb jij moeite met het volhouden van een langdurig (10-16 weken) dieet? Een Colaatje Zero kan helpen een positieve bijdrage te leveren aan het verminderen van je hongergevoel.
Gratis Proefles?
Programma voor 2 weken
Basis informatie over voeding
Inclusief 60 minuten persoonlijke begeleiding