Afvallen, aankomen, gewicht behouden… we willen het allemaal. Toch eindigen we niet waar we willen. De een wil graag gewicht verliezen maar valt geen grammetje af of – sterker nog – komt zelfs aan. De ander wil graag aankomen maar er beweegt geen kilogram op de weegschaal. Het lijkt wel alsof ons lichaam precies het tegenovergestelde doet dan wij zelf voor ogen hebben. Ligt dit dan aan onze bouw? Kunnen we dit überhaupt wel veranderen?
Het simpele antwoord is: ja, wij zijn de architecten van ons eigen lichaam. We kunnen onszelf shapen en vormen hoe we ook maar willen. Daarvoor moeten we wel over de juiste tools en kennis beschikken en het kan zolang onze botstructuur niet in de weg zit, Alhoewel dat laatste tegenwoordig met chirurgische ingrepen ook geen probleem meer hoeft te zijn. Het komt uiteindelijk allemaal neer op massa en dus op energie. De theorie is ontzettend simpel, wat maakt het dan in de praktijk zo moeilijk, of lijkt het zelfs onmogelijk, om veranderingen te bereiken?
Aankomen
De ‘aankomers’ zullen zeggen dat ze zich al een ongeluk eten maar geen grammetje aanekomen. De bekende: ‘’Ik eet de hele dag door alles wat ik wil. Ik heb van de week nog een McDonald’s op! Gisteren nog koek en chocola…’’ We hebben de perceptie dat we ontzettend veel eten, waarschijnlijk omdat sommige maaltijden van de dag ontzettend groot zijn. Een voorbeelddag; ontbijt. 400 calorieën, lunch 700 en avondeten 1100 calorieën. Doordat ze de dag spenderen op het werk krijgen ze de signalen van trek en honger minder binnen. Vervolgens komen ze thuis en krijgen die prikkel opeens wel. Dan komt er een enorme maaltijd van 1100 of 1300 calorieën en voelt de aankomer zich een ontzettend varken. Opgeteld komt dit neer op zo’n 2200 à 2400 calorieën en dat is echt niet genoeg om van te groeien.
Uit mijn ervaring als coach maak ik vaak mee dat deze groep denkt zich vol te stoppen met eten. Er kan echt niets meer bij, dan worden ze misselijk. Vraag ik uiteindelijk door, bijvoorbeeld om het een dag of drie bij te houden in een calorieteller-app, zie ik een totale calorie-inname van vaak onder de 2400 tot 2700 calorieën. Dit is gewoonweg te weinig om massa mee te creëren. Het is dus te simpel om te zeggen: ga maar meer eten. Er zit een leefstijl achter, een bepaalde keuze. De mindset is er niet op gericht om die totale calorie-inname te verhogen. Hier moet gedragsverandering in plaatsvinden. Wil jij massa erbij? Het begin is om niet meer te luisteren naar je lichaam en pas te eten wanneer je trek krijgt. Structureel omgaan met voeding is belangrijk. Geen honger? Dat is niet de vraag, je moet gewoon eten. Voor sommige maaltijdmomenten loopt dit uit op een mini-oorlog die vaak nog verloren wordt. Dit is niet fout of gek, want gedragsverandering kost tijd. Dus gooi weg wat overblijft (misschien wel de helft) en probeer de volgende dag een hap meer te eten. Want aankomen gaat om structureel meer eten.
Afvallen
De ‘afvallers’ zullen vertellen dat ze zich uithongeren. ‘’Ik eet zó weinig en toch gaat er geen gram vanaf. Snap er niets van. ‘s Ochtends eet ik crackers met lightkaas, ‘s middags een salade en ‘s avonds schep ik maar één keer op! Verder niks hoor. Misschien dat éne koekje maar wat kan dat nou doen?’’ Ten eerste de bekende waarheid; je weet simpelweg niet hoeveel calorieën je naar binnen werkt elke dag, omdat je ze niet telt. Doe je dat wel, dan worden vaak calorieën over het hoofd gezien, zoals de suiker in de koffie of melk in je cappuccino, de olie bij het avondeten of de dressing in je salade. Boter op je boterham telt ook al snel opn bij het calorietotaal. Door niet alles bij te houden en te tellen wat je in je mond stopt, lieg je tegen jezelf. Het lijkt dus niet zo lastig; tel alles wat je eet en schakel zo nodig terug of bij. Dit is alleen wat te makkelijk en zo werkt het lang niet altijd.
Afvallen is dan ook een ander verhaal dan aankomen. Hier spelen de weegschaal en de spiegel een grote rol binnen onze mindset. Wat ik vaak meemaak, als coach, is dat iemand geen geduld heeft voor progressie of het traject niet begrijpt. Wanneer ik vocht buiten beschouwing laat, is een gewichtsafname van 200 à 300 gram per week voldoende. Sterker nog, dit is vaak waar we naar streven. Het dieet moet voor langere termijn inzetbaar zijn en vol te houden zijn. Jezelf totaal uithongeren zorgt er alleen maar voor dat je eerder stopt. Niet alleen met je dieet, maar vaak ook met het totale traject. Verder is het desastreus voor je spiermassa om te snel af te vallen. Onderzoeken wijzen erop dat je in een versnelde afvalperiode meer spiermassa verliest dan vet. Je vetpercentage blijft dus hoog. Niet ideaal.
Dit is natuurlijk niet het complete verhaal. We streven dan wel naar die 200 à 300 gram gewichtsafname, maar het lukt vaak niet. Wekenlang sta je stil en er gaat geen gram af. Hoe komt dat? Simpel: waterretentie. Sowieso eet je, zoals vrijwel elke normale man of vrouw, gevarieerd en ongecontroleerd, waardoor zout- en vochtwaardes per dag verschillen. Dit kan honderden grammen tot zelfs kilo’s schelen per dag. Verder kijkend naar dieet, of liever voedingspatroon, dan is afvallen een stressvolle periode en zorgt voor een hormonale disbalans. Hierdoor, en door het verschil met je normale eetpatroon, hou je ook vocht vast. Dit is niet een paar gram water, maar kan oplopen tot liters vocht, dus kilo’s.. Sterker nog, het is mogelijk om gedurende een kwartaal geen gewicht te verliezen en toch af te vallen. Hoe checken we dit? Meten is weten. En centimeters liegen niet. Hou je een kwartaal lang een negatieve caloriebalans aan, dan zul je een aantal centimeters in de taille gaan verliezen en dan is het wel te zien in de spiegel. Op de weegschaal? Nul verschil. Dat treedt pas op swanneer je meer gaat eten, richting calorieonderhoud. Dan daalt je stress en dus ook de disbalans, je laat water los en er gaat twee kilogram vanaf. Het onderliggende proces van ’starvation mode is dus waterretentie.
Jij wilt je doelstelling behalen toch? Dan niet zeuren, maar doen. Nu. Samen met mij.
Allon Melchers
The Iron Church
Gratis Proefles?
Programma voor 2 weken
Basis informatie over voeding
Inclusief 60 minuten persoonlijke begeleiding